Czy zaburzenia erekcji mogą mieć podłoże psychologiczne?
Zaburzenia seksualne, w tym problemy z erekcją zawsze mają istotny związek z psychiką. W niektórych przypadkach mogą stanowić przyczynę tych dysfunkcji, w innych być ich skutkiem.
U 17-20% mężczyzn przyczyny problemów z erekcją stanowią wyłącznie czynniki psychologiczne1. Największy odsetek zaburzeń o tym podłożu (70-90%) występuje u mężczyzn młodych, zaburzenia organiczne w tej grupie wiekowej stanowią zaledwie 10-30%. Wśród starszych pacjentów proporcje rozkładają się odwrotnie, 70-90% stanowią zaburzenia organiczne, takie jak nierozpoznane choroby (choroba wieńcowa, cukrzyca, zaburzenia krążenia, nadciśnienie, zaburzenia prostaty) bądź niewłaściwa farmakoterapia2.
Tak duża rozbieżność w odmiennych grupach wiekowych spowodowana jest głównie stanem zdrowia. U starszych panów wraz z wiekiem pojawiają się różne schorzenia. Młodzi mężczyźni ogólnie cieszą się dobrym zdrowiem fizycznym, jednak często pojawiają się u nich problemy związane z psychiką.
Przyczyny psychologiczne zaburzeń erekcji:
- Zaburzona relacja partnerska3-7
Problemy w relacji partnerskiej, częste konflikty, nieumiejętna komunikacja, walka o dominację w związku oraz trudność z budowaniem więzi i bliskości mają silny wpływ na psychikę. Czynniki te mogą doprowadzić do narastania dystansu między partnerami oraz negatywnego nastawienia mężczyzny wobec partnerki. Konsekwencją może być również zanik atrakcyjności kobiety w oczach partnera.
Problem ze wzwodem może także wystąpić w sytuacji, kiedy kobieta ma jawne bądź ukryte przed partnerem zaburzenia seksualne (pochwica, dyspareunia)7-9. - Doświadczenia seksualne5,6
Niekorzystne doświadczenia we współżyciu seksualnym bądź brak jakichkolwiek doświadczeń w tej sferze mogą przyczynić się do zaburzeń podczas kontaktu seksualnego. - Czynniki sytuacyjne3-6
Prawie u każdego zdrowego mężczyzny pojawiają się incydentalne zaburzenia erekcji. Zazwyczaj są one krótkotrwałe i wiążą się z niesprzyjającymi czynnikami sytuacyjnymi, takimi jak stresy rodzinne
i zawodowe, przemęczenie, brak snu, brak intymnego nastroju (seks w miejscu publicznym). - Osobowość mężczyzny3-5
To, czy dany mężczyzna jest podatny na występowanie dysfunkcji seksualnych, zależy od cech jego osobowości. Z pewnością w grupie ryzyka znajdują się panowie o niskim poczuciu własnej wartości, trudno nawiązujący relacje partnerskie, neurotyczni, niepewni, nieśmiali w stosunku do kobiet, nadmiernie kontrolujący, nadwrażliwi oraz podatni na stres.
Duże znaczenie odgrywa także ich postawa wobec seksualności, upodobania względem obiektu seksualnego oraz samoocena w roli mężczyzny i kochanka. - Uwarunkowania masturbacyjne9
Przyzwyczajenie się do osiągania orgazmu przy silnym ucisku penisa dłonią sprawia, że podczas współżycia z partnerką napięcie mięśni w pochwie może być niewystarczające do utrzymania się wzwodu. - Uwarunkowania społeczne1,9
Na reaktywność erekcyjną mają wpływ również aspekty społeczne, zaliczają się do nich:- dysfunkcyjne przekonania dotyczące inicjacji seksualnej, np.: „pierwszy kontakt seksualny jest najważniejszy, decyduje o losie związku”, „od pierwszego kontaktu seksualnego zależy ocena mężczyzny w roli kochanka”;
- mity kulturowe i stereotypy, np.:, „każdy zdrowy mężczyzna potrafi wyzwolić erekcję, kiedy chce”, „od wielkości członka zależy jakość stosunku seksualnego”, „mężczyzna ma zawsze ochotę na seks”;
- nierealne wyobrażenia dotyczące seksu powstałe wskutek oglądania filmów pornograficznych;
- normy społeczne (poczucie winy z powodu przekraczania norm moralnych);
- restrykcyjne wychowanie, nieprawidłowa edukacja seksualna bądź jej brak;
- rygoryzm seksualny (wrogość wobec ciała i seksu);
- rygoryzm religijny (poczucie winy z powodu przekraczania norm religijnych).
- Stan zdrowia psychicznego3,6
Głównym i najczęściej uwzględnianym czynnikiem psychologicznym powodującym zaburzenia erekcji jest depresja. Istotny wpływ mają także inne choroby afektywne, czyli związane z emocjami (mania, hipochondria). - Lęk4-6
Do lęków szczególnie wpływających na mechanizm wzwodu zaliczamy:- lęk przed niezdolnością do odbycia stosunku;
- lęk przed negatywną oceną ze strony partnerki;
- lęk zadaniowy, ambicjonalne podejście do seksu;
- lęk przed chorobami wenerycznymi;
- lęk przed ojcostwem.
- Brak aktywności seksualnej1
Długotrwała abstynencja seksualna, przy braku masturbacji może doprowadzić do tzw. syndromu wdowca, czyli zaniku potrzeb seksualnych. - Satysfakcja życiowa6
Niezadowolenie z jakości własnego życia, statusu społecznego, zawodowego, rodzinnego przekłada się na obszar seksualny. - Ukryte zaburzenia preferencji seksualnych5,6
Nieświadome tendencje homoseksualne, biseksualne, masochistyczne oraz zaburzenia identyfikacji płci.
Błędne koło!
Reakcje na kłopoty ze wzwodem bywają różne: lęk, panika, depresja, obniżona samoocena. Psychogenne czynniki powodują zmiany hormonalne w organizmie, z kolei zmiany hormonalne obniżają libido, a zmniejszone libido prowadzi do problemów z erekcją i koło się zamyka, a problem stopniowo narasta.
Leczenie zaburzeń erekcji o podłożu psychologicznym
Sposobem na leczenie zaburzeń o podłożu psychogennym jest podjęcie psychoterapii. Psycholog/psychoterapeuta seksuolog pomaga poradzić sobie z problemami natury psychologicznej, które obciążają męską psychikę. Jest to rozwiązanie wymagające poświęcenia większej ilości czasu, jednak warte zastosowania, ponieważ likwiduje przyczyny problemów nie tylko związanych ze sferą seksualną.
W ramach pomocy doraźnej można zastosować lek poprawiający mechanizm erekcji. W tym celu należy udać się po receptę do lekarza rodzinnego lub lekarza seksuologa. Można też sięgnąć po leki zawierające sildenafil w mniejszych dawkach są dostępne bez recepty. Jednak w trosce o swoje bezpieczeństwo pamiętaj, by przed zażyciem leku wypełnić kwestionariusze określające możliwość jego stosowania w Twoim przypadku.
Powiązane artykuły:
Pogorszenie sprawności seksualnej. Do jakiego lekarza się udać? >>
Problem z utrzymaniem erekcji – jak sobie z nim radzić? >>
5 rzeczy, które wpłyną na poprawę erekcji >>
Autor: Psycholog, seksuolog Karina Wysocka-Kosik
